Rola sterownika w pracy kotła

Sterownik kotła grzewczego często kojarzy się jedynie z panelem, na którym programuje się harmonogram pracy czy ustala temperaturę, jaką ma osiągnąć kocioł. W rzeczywistości sterownik to jednak mózg całego urządzenia, który zbiera i analizuje informacje dostarczane przez inne podzespoły, po czym tak dobiera parametry ich pracy, by zapewnić najbardziej oszczędne i efektywne działanie całego systemu grzewczego.

Podstawowe funkcje sterownika kotła

Nowoczesny kocioł centralnego ogrzewania to skomplikowane urządzenie, które składa się z wielu współdziałających ze sobą podczas pracy elementów. Każdy z nich wykonuje własne zadania, jednak razem składają się na efekt w postaci dostarczania odpowiedniej ilości ciepła. Do sprawnego działania systemu ogrzewania niezbędna jest koordynacja wszystkich przeprowadzanych procesów. Podzespołem odpowiedzialnym za zbieranie danych o stanie poszczególnych części składowych urządzenia oraz zarządzanie ich pracą, jest sterownik kotła.

Każdy sterownik to w istocie rodzaj przemysłowego komputera, który przy pomocy różnych czujników i wbudowanego oprogramowania, reguluje parametry pracy kotła, dobierając optymalne warunki spalania opału tak, by z możliwie małej jego ilości otrzymać maksymalną dawkę energii – wyjaśnia przedstawiciel firmy Kotły Grzewcze Dragon, która produkuje kotły na pellet i ekogroszek.

Sterowniki kotłów różnią się od siebie zakresem zbieranych informacji, analizowanych danych oraz możliwościami, jakie oferują. Podstawowym zadaniem każdego z nich jest jednak takie dopasowywanie pobieranej ilości opału oraz dostarczanego do palnika powietrza, by możliwe było osiągnięcie ustawionej przez użytkownika temperatury. W nowoczesnych kotłach z podajnikami to zadanie jest realizowane przez sterowanie pracą motoreduktora napędzającego podajnik opału, który za pośrednictwem mechanizmu zrzutkowego w przypadku kotłów pelletowych lub podajnika ślimakowego przy kotłach na ekogroszek, trafia bezpośrednio do komory spalania palnika pelletowego albo paleniska palnika retortowego. Poza dostarczaniem opału, podstawowym zadaniem sterownika jest również kontrola ilości powietrza dostarczanego do paleniska za pomocą dmuchawy.

Drugim najważniejszym zadaniem, które wykonuje sterownik kotła, jest umożliwienie użytkownikowi programowania pracy urządzenia. Podstawową funkcją będzie tu oczywiście ustalanie temperatury, jaką ma osiągnąć kocioł. Każdy sterownik zapewnia jednak znacznie więcej możliwości, w tym m.in. programowanie różnych harmonogramów pracy, np. na poszczególne dni tygodnia, manualne sterowanie różnymi funkcjami kotła, czy też załączenie się lub wyłączanie w określonych porach, czy warunkach.

Sterownik poza wieloma ustawieniami  zwykle oferuje użytkownikowi bardzo przejrzysty interfejs użytkownika, często z panelem dotykowym lub komfortowymi przyciskami służącymi do wprowadzania danych.

Dodatkowe możliwości oferowane przez niektóre sterowniki

Opcje sterownika kotła daleko wykraczają poza sterowanie samym podajnikiem oraz dmuchawą, a także możliwość wprowadzania przez użytkownika rozmaitych ustawień i trybów pracy.

Sterownik obsługuje wiele czujników potrzebnych do płynnej pracy kotła i zbierania informacji o stanie urządzenia. W zależności od swej konstrukcji sterownik może obsługiwać np. czujniki temperatury wody, powietrza i spalin, a także m.in. czujniki poziomu paliwa w zasobniku, otwarcia drzwiczek lub pokrywy zasobnika.

Sterownik kotła dba również o jego włączanie, wyłączanie oraz rozpalanie paliwa, za pomocą wbudowanej w palnik automatycznej zapalarki. Do jego podstawowych zadań należy także sterowanie pompą obiegową systemu ogrzewania, a często także pompą ciepłej wody użytkowej. Wiele sterowników ma również możliwość sterowania automatyką kotłowni, np. pracą zaworu trójdrożnego czy dodatkowymi pompami obiegowymi lub zaworami.

Sterowniki mogą też pozwalać na bardziej zautomatyzowane sterowanie parametrami pracy kotła, np. przez możliwość podłączenia czujnika temperatury zewnętrznej, który uruchamia kocioł w razie wystąpienia określonych warunków pogodowych. W wielu przypadkach do sterownika kotła można podłączać również dodatkowe czujniki pokojowe. Pozwalają one często na zdalną kontrolę stanu kotła, a także na regulację jego parametrów pracy, a ponadto na dopasowanie temperatury i ilości wody kierowanej do obiegu zasilającego pomieszczenie z regulatorem.

Można znaleźć również sterowniki, które pozwalają na sprawdzanie i zamianę parametrów pracy za pośrednictwem internetu, a niekiedy nawet na sterowanie kotłem z ekranu smartfona.

Sterowniki kotłów mają bardzo różne zakresy oferowanych ustawień, regulacji oraz kontrolowanego wyposażenia dodatkowego. Niektóre funkcje mogą być dostępne np. po zakupie dodatkowych modułów rozszerzających możliwości sterownika, inne są obecne tylko w wybranych modelach kotłów. Warto jednak pamiętać, że bez sterownika żaden nowoczesny kocioł nie jest w stanie poprawnie funkcjonować.